از مهمترین اجزای یک سیستم ، تابلو برق است. حضور تابلو برق تقریبا در همه جا مشاهده می شود. از سیستم های صنعتی تا ساختمان های مسکونی همه محل استفاده از این تجهیز کاربردی هستند. وجود یک تابلو برق مناسب با توان سیستم، علاوه بر زیبایی و کارایی، باعث کاهش هزینه نگهداری در دراز مدت می شود. در سیستم های برودتی با ظرفیت پایین تر، به دلیل کمتر بودن حجم ادوات برقی و سیم کشی، استفاده از تابلو آنچنان مرسوم نیست ولی در سیستم های با ظرفیت بالا تر ، تابلو برق یکی از حساس ترین بخش ها بوده و در هنگام تهیه آن باید حساسیت زیادی خرج شود.

وظیفه تابلو برق:
اگر کمپرسور را قلب مکانیکی سیستم بنامیم، تابلو برق را می توانیم “قلب الکتریکی” سیستم تعریف. تابلو جعبه ای است که در آن همه ادوات برقی سیستم کنار یکدیگر نصب شده اند. این ادوات جریان برق مصرف کننده های مختلف (مانند کمپرسور، فن و .. ) سیستم کنترل کرده تا از جریان اضافه و آسیب رسیدن به مصرف کننده های مختلف جلوگیری شود. بنابراین کیفیت به کار رفته در تابلو، قیمت نهایی و کارایی تابلو را مشخص می کنند. قبل از آن که به تشریح قطعات داخل تابلو برق سردخانه، بپردازیم باید این نکته را یادآوری کنیم که گرداوری قطعات الکتریکی مزایای مختلفی دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

✅ مزایای استفاده از تابلو برق:
- کاهش حجم سیم کشی ها
- محافظت از قطعات کنترل کننده در برابر رطوبت ، ضربه و …
- راحتی بسیار بیشتر در هنگام عیب یابی و تعویض ادوات
- بخشیدن نمای بهتر به سیستم

انواع تابلو برق برودتی بر اساس دما:
| ویژگی | سردخانه بالای صفر | سردخانه زیر صفر |
|---|---|---|
| دمای کاری | 0 تا +10 درجه سانتیگراد | زیر صفر (-18 تا -25 درجه) |
| درجه حفاظت (IP) | IP54 | IP65 یا بالاتر |
| تجهیزات اضافی | سیستم یخزدایی (Defrost) | یخزدایی پیشرفته، هیتر داخلی تابلو |
| کنترل دما | ترموستات دیجیتال ساده | ترموستات دقیق یا PLC |
⚡ انواع تابلو برق برودتی (بر اساس ولتاژ) :
🔧 تابلو برق تک فاز (1 PH):
این نوع تابلو برق های برودتی بیشتر برای استفاده در سیستم های با ظرفیت پایین تر طراحی و ساخته می شوند. کاربری های این تابلو برق ها عبارتند از: سردخانه های کوچک، یخچال ها و فریزر های فروشگاهی، چیلر های ظرفیت پایین و …
- ولتاژ کاری: 220 ولت
- مناسب برای: سیستمهای کوچک برودتی
- توان مصرفی: معمولاً تا 3 کیلووات (KW)
- کنترل تجهیزات سادهتر: مثل یک کمپرسور، یک فن، و ترموستات دیجیتال
🔧 تابلو برق تک فاز (3 PH):
این نوع تابلو برق ها عمدتا برای استفاده در سیستم های برودتی و تهویه مطبوع با ظرفیت بالاتر استفاده می شوند. اجزا و قابلیت های این نوع تابلو برق ها به مراتب بیشتر بوده و هزینه تمام شده آن ها نیز بیشتر است. کابری های این تابلو برق ها عبارتند از: انواع سردخانه های متوسط و بزرگ، چیلر های ظرفیت بالا و …
- ولتاژ کاری: 380 ولت (در ایران)
- مناسب برای: سیستمهای صنعتی و بزرگ
- توان مصرفی: از 3 کیلووات به بالا تا چند صد کیلووات
📊 مقایسه سریع:
| ویژگی / فاز | تکفاز | سهفاز |
|---|---|---|
| ولتاژ کاری | 220 ولت | 380 ولت |
| سطح توان | پایین (تا 3KW) | متوسط تا بالا (۳KW به بالا) |
| کاربرد | سیستم کوچک | پروژههای صنعتی و بزرگ |
| کنترل Defrost | ساده یا دستی | پیشرفته و قابل برنامهریزی |
| نیاز به کنترل فاز | اختیاری | ضروری |
| ترموستات یا PLC | ترموستات ساده | ترموستات حرفهای یا PLC |
| نصب هیتر داخلی تابلو | معمولاً ندارد | برای سردخانه زیر صفر ضروری است |
🧰 اجزای اصلی تابلو برق برودتی:

1- کلید اصلی (Main Switch)
2- فیوز محافظ یا MCCB برای کمپرسور و فنها
3- کنتاکتور و بیمتال برای راهاندازی موتورهای کمپرسور و فن
4- ترموستات دیجیتال یا PLC (برای کنترل دما)
5- کنترل فاز، کنترل بار و آلارمها
6- سیستم روشنایی داخلی تابلو
7- تابلوهای کنترل Defrost (یخزدایی) برای اواپراتور

طراحی و اجرای تابلو برق سردخانه:
- انتخاب تجهیزات برقی:
- کلید اصلی با جریان متناسب با کل مصرف تابلو
- فیوزهای مناسب برای هر قسمت (کمپرسور، فن، هیتر)
- کنتاکتورهای با آمپر و ولتاژ مناسب
- رلههای اضافه بار برای محافظت موتور کمپرسور و فن
- سیستم کنترل دما:
- برای سردخانه بالای صفر: ترموستات دیجیتال با محدوده دمایی ۰ تا +۱۰ درجه
- برای سردخانه زیر صفر: کنترلر یا PLC با قابلیت تنظیم دقیق دما و Defrost اتوماتیک
- نصب نمایشگر و آلارم:
- نمایش لحظهای دمای محیط و وضعیت سیستم
- آلارم برای دماهای غیر مجاز یا خرابی سیستم
- سیستم یخزدایی (Defrost):
- تایمر یا کنترلر جهت شروع و پایان دورههای یخزدایی
- امکان کنترل دستی یا اتوماتیک
- هیتر داخلی تابلو (برای سردخانه زیر صفر):
- نصب هیتر کوچک داخل تابلو جهت جلوگیری از یخزدگی تجهیزات
- کنترل هیتر توسط ترموستات جداگانه
- ایمنی و استانداردها:
- استفاده از کابل و تجهیزات با استانداردهای IP54 برای بالای صفر و IP65 برای زیر صفر
- رعایت فاصلههای ایمنی و نصب تابلو در محل مناسب


